هوش مصنوعی مولد و کاربرد‌ های آن

در این مقاله قصد داریم تا انواع مدل‌های هوش مصنوعی مولد را همراه با کاربردهایشان بیان کنیم. کاربردهای هوش مصنوعی مولد فراتر از ربات‌های چت، مانند ChatGPT و … است و هدف این مقاله آن است که کاربرد‌های دیگر هوش مصنوعی مولد را نشان دهیم. البته به دلیل تعداد بسیار زیاد این مدل‌ها، فقط به مدل‌های مبتنی بر GPT و یک مدل از گوگل خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که به باور متخصصین، سال ۲۰۲۳ سال هوش مصنوعی مولد است.

GPT به چه معناست؟

GPT سرواژه عبارت Generative Pre-trained Transformer است و یک خانواده از مدل‌های بزرگ زبانی (LLMs) است که توسط شرکت OpenAI ارائه می‌شود که بر روی مجموعه بزرگی از داده‌های متنی آموزش دیده است تا متنی شبیه به متن انسان تولید کند. با تنظیم مناسب این نوع مدل‌ها می‌توان از آن برای کارهای مختلف پردازش زبان طبیعی مانند: تولید متن، ترجمه و طبقه بندی متن استفاده کرد. برای آشنایی با ترنسفرمرها پیشنهاد می‌شود که مقاله شبکه‌های عصبی را بخوانید.

مدل هوش مصنوعی مولد BioGPT:

BioGPT یک مدل هوش مصنوعی مولد در حوزه زیست پزشکی است. از این مدل می‌توان برای استخراج و تولید متن و یا مقاله در حوزه زیست پزشکی استفاده کرد. طبق گزارش‌ گروه تحقیقاتی مایکروسافت این مدل در سطح متخصصان انسانی عمل می‌کند و مایکروسافت اعلام کرده است که BioGPT می‌تواند به محققان کمک کند تا بینش های جدیدی به دست آورند، به عنوان مثال: در توسعه دارو یا درمان‌های بالینی.

برای آموزش این مدل هوش مصنوعی مقالاتی از PubMed جمع آوری شده است. PubMed یک پایگاه داده مبتنی بر متن انگلیسی از مقالات زیست پزشکی است. در مجموع 15 میلیون مقاله با عنوان و چکیده به دست آمده است که این تیم از این مقالات برای آموزش BioGPT استفاده کرده است. این مدل هوش مصنوعی مولد از مدل‌های زبانی بزرگتر و عمومی‌تر در حوزه پزشکی بهتر عمل می‌کند و طبق گفته تیم تحقیقاتی مایکروسافت، BioGPT از مدل‌های مبتنی بر Google BERT در پاسخ‌گویی به سؤالات زیست‌پزشکی بهتر عمل می‌کند.

در آینده، این تیم پژوهشی قصد دارد با توسعه این مدل هوش مصنوعی مولد نسخه بزرگ‌تری از BioGPT را ارائه دهد که با داده‌های زیست پزشکی بیشتری آموزش دیده و کارهای بیشتری می‌تواند انجام دهد. مدل BioGPT در گیتهاب در دسترس عموم است.

مدل هوش مصنوعی مولد MusicLM

مدل هوش مصنوعی مولد MusicLM بر روی مجموعه داده ای از 280000 ساعت موسیقی آموزش دیده است تا آهنگ‌هایی با توضیحات پیچیده‌ای را تولید کند. آهنگ های آن به شکل قابل توجهی شبیه به یک هنرمند انسانی است البته لزوماً مبتکرانه یا از نظر موسیقی منسجم نیست. قطعه زیر با استفاه از مدل هوش مصنوعی MusicLM تولید شده است. متن ورودی برای تولید این آهنگ عبارت: «آهنگی بساز که حس گم شدن در فضا رو بده» بوده است

با توجه به اینکه نوازنده یا نوازنده‌ای وجود ندارد، اغراق کردن اینکه چقدر نمونه ها خوب هستند، سخت است. مدل هوش مصنوعی مولد MusicLM حتی زمانی که توضیحاتی تا حدودی طولانی و پر پیچ و خم به آن داده می‌شود، می‌تواند تفاوت‌های ظریفی مانند ریف‌های ساز، ملودی‌ها و حالات را بگیرد و تولید کند. همچنین این مدل می‌تواند چندین توصیف را به ترتیب به عنوان ورودی بگیرد. مثلاً «وقت مدیتیشن کردنه»، «وقت بیدار شدنه»، «وقت دویدنه». در‌واقع می‌توان از آن برای تولید موسیقی برای هر شرایط دلخواه استفاده کرد.

شرکت گوگل به دلیل ریسک خطرات احتمالی، هیچ برنامه‌ای فوری برای انتشار آن ندارد. با این وجود، محققان به چالش‌های اخلاقی زیادی که سیستم هوش مصنوعی مولدی مانند MusicLM می‌تواند ایجاد کند واقف هستند. نکته‌ای دیگر که نیاز به گفتن دارد آن است که این مدل هوش مصنوعی مولد با استفاده از مطالب دارای حق کپی‌رایت هم آموزش دیده است و در کل این دلایل باعث شده است که شرکت گوگل از انتشار MusicLM در وضعیت فعلی خودداری کند.

مدل هوش مصنوعی مولد MathGPT

این مدل‌ هوش مصنوعی مولد مبتنی بر ChatGPT API است که می‌تواند یک کتاب درسی جبر ابتدایی را با «دقت بسیار بالا» آموزش دهد. به گفته شرکت سازنده این مدل هوش مصنوعی «ناشران و معلمان کتاب‌های درسی اکنون می‌توانند کتاب‌های درسی و تدریس خود را با یک دستیار شبیه به ChatGPT دهند که می‌تواند تمام مطالب یک کتاب درسی را آموزش دهد، پیشرفت دانش‌آموز را ارزیابی کند و کمک‌های شخصی‌سازی شده‌ای در زمینه‌هایی که دانش‌آموز در آن ضعیف‌ است را ارائه دهد»

نمونه سوالاتی که این مدل هوش مصنوعی MathGPT می تواند پاسخ دهد:

۱ – «من نمی‌دونم چگونه یک معادله خطی رو حل کنم …»
۲- «من نمی‌دونم در کلاس چی می‌گذره، اما ما در حال انجام فصل 2 هستیم. آیا می تونیم از اول شروع کنیم؟»
۳- من باید برای امتحان میان ترم فردا تمرین کنم، بهم کمک کن»

مدل هوش مصنوعی مولد AI Text Classifier

شرکت OpenAI با ارائه این مدل هوش مصنوعی تلاش می‌کند متن نوشته شده توسط انسان و متن تولید شده توسط هوش مصنوعی را تشخیص دهد. این مدل هوش مصنوعی از نظر معماری جالب است چرا که مانند ChatGPT، یک مدل بزرگ زبان است اما این مدل هوش مصنوعی به خوبی تنظیم شده است تا پیش‌بینی کند که چقدر احتمال دارد که یک متن توسط هوش مصنوعی تولید شده است یا نه.

البته این محصول شرکت OpenAI دقت بالایی در تشخیص متن نوشته شده توسط هوش مصنوعی را ندارد، میزان موفقیت این مدل در حدود ۲۶% است اما به گفته شرکت OpenAI ، در صورت استفاده همزمان با روش‌های دیگر، می‌تواند در جلوگیری از سوء استفاده از متن تولید شده توسط هوش مصنوعی مفید باشد. همچنین این شرکت اعلام کرده است که محصول AI Text Classifier در 9 درصد مواقع متن نوشته شده توسط انسان را به‌ اشتباه به عنوان متن نوشته‌شده توسط هوش مصنوعی تشخیص می‌دهد.

نکته قابل توجه آن است که AI Text Classifier روی هر متنی کار نمی‌کند بلکه حداقل به 1000 کاراکتر یا حدود 150 تا 250 کلمه نیاز دارد و سرقت ادبی را هم تشخیص نمی‌دهد. البته این بدین معنا نیست که این محصول هوش مصنوعی بیهوده است اما همچین محصولی نمی‌تواند جلوی افرادی که پیگیر دور زدن این نوع سیستم‌ها هستند را بگیرد.